Kategori: Genel Blog

Robert Wang   The Repository

Julie ve Aaron Johnson Mart ayında, tam da Ohio eyaletinin çoğu pandemi dolayısıyla faaliyetlerini durdurmaya başladığı sıralarda koruyucu aile oldular.

Stark İlçesi Çocuk Hizmetleri Dairesi’nden bir çalışan, Osnaburg kasabasında ikamet eden çifte COVID-19’la temas etmiş olması muhtemel çocuklara koruyucu ailelik yapmaya gönüllü olup olmadıklarını sordu.

Julie Johnson’ın dediğine göre, eğer hayır derseler hiç koruyucu ailelik yapamayacaklarını düşündüler. Bu yüzden cevapları ‘evet’ oldu.

Nisan ayında bir gece saat 8.30’da bir telefon aldılar. Canton şehrinde biyolojik annesinden alınan küçük bir çocuğun acilen koruyucu bir aileye ihtiyacı olduğunu öğrendiler. Çocuk, 11.30 sularında çiftin evindeydi.

“COVID konusunda endişeli değildik,” dedi Julie Johnson. “Sadece yardım etmek ve bebeği almak istedik. Bize çocuğun COVID’e temas edip etmediğini bilemeyeceğimiz söylendi; çocuğun COVID’le temasta bulunup bulunmadığını bilmediklerine dair bir belge imzalamak durumunda kaldık.”

Johnson ailesinin pandemi sürecinde bir istisna olduğunu söylüyor uzmanlar. Ohio eyaletindeki müsait koruyucu aile sayısında düşüş yaşandı çünkü insanlar çocukları evlerine kabul ettiklerinde virüs kapmaktan korkuyor.

Stark Çocuk Hizmetleri’nin listesindeki koruyucu ailelerin %10’undan fazlası virüs kapma tehlikesinden ötürü evlerine çocuk kabul etmemeyi seçti.

2019 yılında kurum dahilinde 180 ila 190 koruyucu aile vardı. Şimdiyse bu sayı 137’ye düşmüş durumda. Çocuk Hizmetleri müdür yardımcısı Rob Myers bazı bakım evlerinin ve toplu bakım merkezlerinin, 14 günlük karantinaya girmedikleri müddetçe çocukları kabul etmediğini belirtti.

Bunlara ek olarak, Ohio İş ve Aile Hizmetleri Müdürlüğü’nün belirttiğine göre koruyucu aile bakımındaki çocuk sayısı Mart ayında 16.585 iken Aralık ayında 15.559’e düştü. Hükümet ve özel kuruluşlar yerleştirme işleminde, özellikle de bir çocuk COVID pozitif olduğunda, artan bir zorluk olduğunu belirttiler.

Kurum, koruyucu aile sayısını yükseltmek için çaba göstermekte; bu çabaya çocuklar için geçici bir karantina programı oluşturmak, Federal Acil Durum Yönetim Kurumu’ndan koruyucu aileler için 156.000 K95 tipi maske temin etmek ve evlat edinme sitesine daha çok çocuk profili eklemek dahil.

SAYILARDAKİ DÜŞÜŞÜN NEDENİ NE?

Koruyucu aileler için bir destek kuruluşu olan Columbus merkezli Ohio Aile Bakım Derneği yöneticilerinden Dot Erickson-Anderson, birçok koruyucu ebeveynin yaşlı olduğunu ve COVID’in ciddi semptomlarına karşı daha büyük bir tehlike altında olduklarını belirtti.

“Evlat edinme amacıyla koruyucu aile olmak için kaydolmuş ailelerden bazılarının bu zaman zarfında koruyuculuğa devam etmek için daha az gönüllü olması muhtemel” şeklinde konuştu.

Özel koruyucu aile ağlarının yürütüldüğü kar amacı gütmeyen kuruluşların savunuculuğunu yapan Columbus merkezli Ohio Çocuklar Birliği CEOsu Mark Mecum, pandemi süresince çocukların bir koruyucu aileden diğerine geçmelerinin daha az mümkün olduğunu belirtti.

Kar gütmeyen birçok kuruluş eskiden kilise ayinlerinde yüzyüzeyken koruyucu aileler bulmaktaydı ve bu da şimdi engellenmiş durumda.

“Mesajımızı yaymak zor – ki zaten Ohio’da hiçbir zaman yeteri kadar koruyucu ailemiz olmamıştı.” dedi Mecum. “Sonra da COVID geldi ve mesajımızı yayıp insanların evlerini rahatça açabilmelerini sağlamak inanılmaz derecede zorlaştı.”

ÜYE TOPLAMAK OLDUKÇA ZORLAŞTI

Myers, kurumunun daha fazla koruyucu aileye ihtiyacı olduğunu belirtti.

Başvuru süreci geçmiş sorgulaması, ev durumu değerlendirmesi, eğitim ve lisans alma aşamalarını içermekte.

Pekçok koruyucu ailenin, bakımları altındaki çocukları evlat edindiğini, böylelikle koruyucu aile listesinden en azından geçici olarak çıktıklarını ve bu durumun da koruyucu aile olmakla ilgilenen insan sayısında ülke çapındaki azalmaya tuz biber olduğunu söyledi Myers.

Geçtiğimiz yıl içerisinde Myers’ın kurumunun bakımındaki çocukların yaklaşık %40’ı aile üyelerinin yanına, yaklaşık %3’ü toplu bakım merkezlerine ve kalanlar da koruyucu ailelerin evlerine yerleştirildi.

Stark Çocuk Hizmetleri program yöneticilerinden Stacy DeChellis, yeni koruyucu aile bulma uğraşlarının artık yüz yüze yapılmadığını, faaliyetlerin bir Facebook sayfasına taşındığını ve video konferans şekline dönüştüğünü belirtti. Kurum 2020 yılında 28 yeni koruyucu aileye lisans verdi. Bu sayı 2019 yılında da aşağı yukarı aynıydı fakat 2018’de 48 aile, 2017’deyse 60 aile vardı.

Dechellis’in söylediğine göre, çocukları yerleştirmede daha az seçeneğin olması onların Stark ilçesinden ve biyolojik ailelerinden daha uzağa yerleştirilmelerine sebebiyet verebilir, bu da artık kendi okul bölgelerindeki okullara gitmelerini  olanaksızlaştırabilir. Kurumun bakımındaki çocukların yaklaşık %90’ı Stark ilçesinde veya komşu ilçelerden birinde.

POZİTİF ÇIKMAK

Stark’taki bazı koruyucu ailelerin COVID testi pozitif çıkmış durumda.

Myers kurumun prensibinin aile üyelerinden herhangi birinin pozitif olduğu bilinen evlere çocukları yerleştirmemek olduğunu fakat çocuklar zaten oradayken test pozitif çıktıysa çocukları orada tutmaya devam ettiklerini çünkü onları başka yere almanın virüsü yaymaya neden olabileceğini belirtti.

4 Ocak itibariyle Stark Çocuk Hizmetlerinin 365 çocuğun velayetini üstlenmiş olduğunu söyledi Myers. Pandemi başlamadan önce 2020’nin başlarında bu sayı 320’ydi. Geçen sene kurum 250 çocuğu evlerinden aldı.

Kısıtlı test olanakları nedeniyle Stark Çocuk Hizmetleri çocuklara virüs testi yapmıyor. Eğer bir çocuk ciddi hastalık belirtileri gösterirse, kurum çocuğun tedavi görmesi ve doktor tarafından gerekli görülen testleri olması için ayarlama yapıyor.

KORUYUCU AİLE OLMA İSTEĞİ

Koruyucu aile oldukları küçük çocuğun akrabası olan iki çocuğa daha evlerini açan Johnson ailesiyse virüsü Kasım ayında kaptı.

Virüsün onlara yetişkin biyolojik oğullarından geçtiğine inanıyorlar. 44 yaşındaki Aaron Johnson’da hafif bir baş ağrısı oldu. 43 yaşındaki Julie Johnson ise öyle bir nefes alma zorluğu çekti ki neredeyse hastaneye gitti, bu sırada da komisyonla çalıştığı araba sigortalama işinde oldukça büyük bir miktar gelir kaybetti.

Aralık ayında çiftin iki küçük çocuğu COVID belirtileri göstermeye başladı. Johnson ailesi çocukların virüsü bir anaokulu çalışanından kaptığını düşünüyor. Çocukların karantinaya girmesi gerekti. Büyük çocuk okula gitmedi, basketbol oynamadı ve çocukların hiçbiri tatillerde biyolojik aileleriyle buluşamadılar.

“Önünde sonunda evdeki herkes (virüsü) kapacak.” diye konuştu makinist olan Aaron Johnson, “Bundan kurtuluş yok. Çünkü hiçbirimiz koruyucu tıbbi tulumların içinde yaşamıyoruz.”

Julie Johnson, eşi de bir koruyucu aileden geldiği için kendisinin ve kocasının koruyucu aile olmayı seçtiklerini söyledi. Çift, Julie Johnson’ın 14 yaşındaki biyolojik kızıyla birlikte, Osnaburg kasabasında yaklaşık 101171 metrekarelik bir arazideki bir eve taşındı ve böylelikle çok geniş bir alana sahip oldular.

“COVID taşıyan veya (virüsle) temasta bulunmuş olan çocuklara evimiz kesinlikle açık. Biz şöyle karar verdik: COVID’in bu çocuklara yardım etmemizi engellemesine izin vermeyelim çünkü bu çocuklar, COVID’in ailemize çektireceği sıkıntılardan çok daha değerli. Sağlıklı birer yetişkin olabilmeleri için onlara düzenli bir hayat sağlayacak, onları sevip yetiştirecek ebeveynlere ihtiyaçları var.” diye konuştu Julie Johnson.

Repository yazarı Robert Wang için iletişim bilgileri: (330) 580-8327 or [email protected]. Twitter: @rwangREP.

KORUYUCU AİLE OLMA

Stark İlçesi Çocuk Hizmetleri Daire aracılığıyla koruyucu aile olmak için başvuru yapmak isteyenler 330-451-8789 numaralı hattı arayabilir veya https://www.starkjfs.org/children-services-division adresini ziyaret edebilirler.

Bu yazı Yasemin Bayramoğlu tarafından Hayat Sende Derneği adına Türkçeye kazandırılmıştır.

Yazının orjinal linkine ulaşmak için tıklayınız.

Bu yazıda, yazarın orjinal stiline sadık kalınmıştır.

Yaşadığımız ev suyu akmayan, elektrikleri kesik ve harabe durumdaydı. Üç kardeş yuvaya gideceğimiz o ilk gün bizi almaya SHÇEK (Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu) Ankara İl Müdürlüğüne ait, şoförün kullandığı minibüs, içindeki Sosyal Hizmet Uzmanı ile birlikte tam bir makam aracı edasında gelmişti kapımızın önüne. Bu durum o günkü içinde bulunduğumuz şartlar için ne büyük özendi.

Takvim yaprakları 20 Aralık 1994 tarihini gösteriyordu. Ankara ayazı ile meşhur şehrimizdir. O gün de kar vardı. Bembeyazdı her yer. Masalsı bir güzellikte, umut dolu bir şekilde yola çıktık.  Ankara’nın Keçiören ilçesinde konumlanmış Atatürk Çocuk Yuvası ve yuvanın anılarla dolu Pejo marka servisleri ile o gün tanıştık.

Yuvada ilk durağımız A blok idare katındaki Sosyal Servis birimi oldu. Ardından ben ve benden bir yaş küçük kardeşim A blok Orta kata, 4 yaşındaki küçük kardeşimiz D Blok orta kata yerleştirildik.  Önce bize koğuşlarımızı, yatağımızı, dolabımızı gösterdiler. Ardından banyoya girdik. Evden ayrılırken üzerimizde getirdiğimiz kıyafetleri bir daha hiç görmedim. Geçmişimize dair hatıralardan başka hiç bir şeyimiz yoktu. Banyo yaptıktan sonra üzerime giymem için depodan, yeni yakaları lacivert, pembe bir elbise verdiler. Her kız çocuğunun hayallerini süsleyen güzellikte bir elbiseydi. Sonradan öğrendim ki,  o elbise rahmetli BARIŞ MANÇO’nun yuvada kalan çocuklar için gönderdiği yeni yıl hediyelerinden birisiymiş. Rahmetle anıyorum. Ruhu şad olsun. Aciz makamdaki bütün insanlar gibi benim de çocuk yuvasındaki o ilk günümde, alınganlığımın tesellisi o elbise oldu.

Banyo faslından sonra ikinci rutin saç kesimiydi. Saçlarımızı kısacık kestiler. Evde kalırken bitlenmiştim fakat yuvaya gittiğimizde saçlarımızda bit var mıydı? Bilmiyorum. Tedbir amaçlı bir uygulamaydı. Evde kalırken ben ve kardeşlerim sadece bitlenmekle kalmayıp bir de uyuz olmuştuk.  Rahmetli Mehmet Ali amcam dispanser doktoruna durumumuzu anlatıp, numune uyuz ilaçlardan almıştı. Bütün vücudumuza sürülmüştü o ilaçlar. Özellikle karın ve ellerimizin üzerindeki yaralara. Ardından kirli kıyafetlerimizi geri giymiştik. Temiz kıyafetlerde uyuz tekrar yumurtlar demiş doktor.

Ben yuvaya geldikten sonra bir daha hiç bitlenmedim. Ama arkadaşlarımın kafasından çok bit ayıklardım. İki elin başparmaklarının arasına koyar “çıt” sesi ile patlatılır…

Yazmak içinde sınırsız bir içtenlik barındırıyor. Söyleyebilmenin en münasip yolu. Uzun süre beklemiş bazı acılar uygun bir ortam bulduğunda önlenemez bir biçimde yüzeye çıkıyor. Tıpkı şimdi yıllar önce yaşanmış acıların dile gelmesi gibi.

SHÇEK arabası o gün beni çocuk aklımla, karnımı nerede, nasıl doyuracağım sorunsalından hızla uzaklaştırıp, düzenli bir yaşam ve bakım hizmeti vaat eden Atatürk Çocuk Yuvasına getirdiğinde mutluydum.  Engelli bir aile içerisine doğmak neticesinde yaşadığımız yokluk ve yoksunluklar sonucu hurda toplayıp satar, karnımızı doyururduk. Çocuk yaşta öğrenmiştim; demir, alüminyum, kurşun ve sarının fiyatlarını. Çocuğun hakları var. Bir de alın yazgısı… Yuvaya gitmeden önce camilerden koca koca bidonlarla eve su taşımak zorunda kalmamız neticesi, çocuk ruhumuzla incinmiştim. Bu yüzden yaşanmışlıklarım yaşımızdan fazla.

Atatürk Çocuk Yuvasının Pejo araçları, o araçları kullanan şoförler, her defasında kurumdan ayrı bir sebep ile ayrılıp geri dönüşlerimiz, araç içinde öyle çok anılar yaşandı ki. Devrem olan birkaç arkadaşıma sordum: “Pejo servislerine dair siz ne hatırlıyorsunuz?”  Çoğunun hafızasında topluca gidilen yaz tatilleri kalmış. Ne de güzel!

Bir arkadaşım, “Antalya’da bir otele kampa gitmiştik. Her birimiz bir animatöre aşık olup dönmüştük.” dedi.

Kurumlarda çok sayıda resmi prosedür uygulanır. Resmi araçla şehir dışına çakacaksanız valilik makamından olur almanız gerekir. Resmi bir yazı ile hangi ile gidilecek, gidecek çocukların listesi, görevli personeller, gidiş geliş tarihleri, araç plakası  gibi bilgiler önceden hummalı bir çalışma neticesi bildirilir.

Yolculuk vakti geldiğinde bütün çocukların içi kıpır kıpır olurdu. Yuvanın Pejo servisine bindikten sonra çocuklar arasında yer kapma yarışı başlardı. Aracın en arka sağ ve sol cam kenarları VIP statüsünde sayılırdı. 10-12 kişilik bu araçların kapı önüne tekâmül eden geniş alan uzun yol yolculuklarında yorgan serip uyumak için en konforlu alandı. Aracın ön tarafı genelde görevlilerin yeriydi.

Bir tatil dönüşü yolda, Bolu otobanında, aracımız bozuldu. Kayış koptu dediler. Çekici çağırdılar.  Merakla bekledik neler olacağını. 8-10 kız çocuğu, yanımızda Neslihan öğretmen ve sosyal hizmet uzmanımız Serpil abla, şoför Hüseyin abi var.  Biz servisin içinde, servis Çekici aracın üzerinde çıktık yola. Pejonun direksiyonuna o yıllarda araba kullanmayı bilmeyen uzmanımız Serpil abla geçti. Bize Gırgır şamata oldu. Biz Bolu’da bir SHÇEK kurumuna misafir olduk. Araç sanayiye tamire gitti. Ertesi gün kaldığımız yerden yola devam ettik.

Yuvamızın tek aracı (2 Adet) Mavi Pejo servisler değildi. Bir de çok eski Serçe model makam aracı vardı. Üzerinde “Resmi Hizmete Mahsustur.” yazardı. Tedavülden kalkmış, klasik model tam bir müzelik araç.

Bir gün okuldan dönüyorum.   Lise öğrencisiyim o yıllarda. Makam aracı kurumun bahçesinde yanımda durdu. Arka koltukta Kurum Müdürümüz Mustafa Hoca, bizim deyimimizle Müdür Baba var.

Kızım bak diyerek kucağındaki yeni doğmuş bebeği oğlu Onat’ı gösterdi. Beni önemsemesi o an mutluluğunu benimle paylaşması bizlere verdiği değerin nişanesiydi.  Elime bir kalem verip BABA resmi çizmemi isteseler ben Mustafa Müdür Babanın resmini çizerdim. Bütün çocukların hayalindeki baba figürüydü o bizim için.

-Koca kız oldunuz dediği kızlarından birisi anlattı geçen gün; Odasına gider, Müdür babaya tavır yapardım, nazımla oynar arkamda dolanır, gönlümü alırdı. Çok hoşuma giderdi. Dedi. Mustafa Müdür Baba yaklaşık 40 yıl kurumlarda çalışmış işinin ehli bir Sosyal Hizmet Uzmanı.  Dilerim işini AŞK ile yapan bütün Sosyal Hizmet Uzmanları yaptıkları işlerle yıllar sonra bu şekilde anılsın. Kötü örnekler görmedik değil. Ben iyileri dile getirmeyi tercih ediyorum.

Yuvamızın Mavi Pejolarıyla sadece tatillere gitmedik elbette ki.  Ankara, Kızılay, Mithat Paşa caddesindeki Ziraat Bank Tiyatro ve Sinema salonu en çok uğradığımız sosyal faaliyet alanlarımızdandı.

Kurumdan araç çıkarken aynı gün üç-beş göreve gidebilirdi. Bir hemşire refakatinde  hastaneye çocuk bırakılır, il müdürlüğüne imza için evrak götüren personel bırakılır, okula veli görüşmesine giden öğretmen bırakılır ve arkasından sırayla servis şoförü herkesi bıraktığı yerden toplardı.

Ülkenin kalbinde derin yaralar bırakan 1999 depreminde Mavi Pejo servislerimizle deprem bölgesine yardım götürmek için gitmiş, bölge halkının acılarına tanıklık etmiştik.

Atatürk Çocuk Yuvasının Mavi Pejoları ve Şoförleri (Rahmetli Kemal abi, Kamil abi, Bayram abi, Hüseyin abi ve diğerleri) her defasında farklı bir rotaya götürdü bizleri.

Ortaokul ikinci sınıfa geçtiğim yıl Devlet Parasız Yatılı Okulunu kazanmıştım. Kazandığım okul Adıyaman’da, ben Ankara’dayım. O tercihi kim yaptı? Neye göre yaptı? Bilmiyorum. E Blokta kardeşim ile beraber kalıyorduk. Hayat şartlarının bizi anne ve babamızdan ayırmasından mütevellit kardeşler birbirimize sarılmıştık.  Kardeşlerimin varlığında güç buluyordum. Ankara dışına gitmek zorunda olmam beni kardeşlerimden de mahrum bırakmıştı.

11 yaşında ki bir çocuk için hiç konuşulmayan bu hadise derinlerde ciddi bir tranva yaşamama neden olmuştu.

Bir gün önce haber verdiler, yarın yola çıkıyorsun diye. İlk kez ayrıldım Ankara’dan. Hiç kimseyle vedalaşmadım. Kimse uğurlamaya gelmedi…

Doğu bölgesindeki farklı illere giden 7-8 çocuk ve iki görevli çıktık yola. En son durak Malatya Kız Yetiştirme Yurdu.  Adıyaman da Kız Yetiştirme Yurdu olmadığı için yurt naklimi Malatya’ya göndermişlerdi. Bir dosya ve ben teslim edildik.

O yıl annem, bir kaza sonucu hayatını kaybetti.  Ben tek başına yol boyu ağlayarak cenazesine geldim.

Bir yıl dayana bildim gurbet hayatına. Birinci yılın sonunda Ankara’da bir yatılı okula nakil istedim. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara’da yer olmadığı gerekçesiyle olumsuz yanıt verdi. Yaz tatili nedeni ile Ankara da kalbiyolojik babaannemde kalıyordum.  Bakanlığın yolunu suyolu yapıp defalarca gittim.  Sonunda başardım. Zafer benimdi. Naklim Ankara’da bir yatılı okula alındı. Atatürk Çocuk Yuvasına ve kardeşlerimin yanına muhteşem bir şekilde geri döndüm.

Koruyucu aile sistemini çok önemsiyorum. Benim anılarım otuz yıl öncesine ait. Dilerim devlet koruması altındaki bugünün çocukları da bundan otuz yıl sonra koruyucu aileleri ile hususi arabalarında yaptıkları mutlu, neşeli seyahatlerini yazarlar. Her çocuk anne-baba ile büyümeyi hak eder.

Marguerite Yourcenar’ın dediği gibi “Çocuk bir rehinedir, sizi hayatta bağlar.”

Aslı Ece AYGÜN, 07/02/2021

Evlat Edinmek Her Zaman Zordu. Covid-19 Bunu Daha da Zorlaştırdı!

(Amerika)

“Bazı çocuk refahı sistemleri uzak bir gerçekliğin etrafında dönerken, savunucular 400.000 evlat edinilmeyi bekleyen çocuk için bu sistemin yeterince düzenli veya hızlı olmadığını söylüyor.”

Koruyucu aile sistemi aracılığıyla bir çocuğu evlat edinmek için bu uzun yolculuğun son adımı mahkemenin kararıdır. Bu, çoğunlukla bir formalite olmasına rağmen, geleneksel olarak sevdiklerinizle bir arada bulunmak için bir fırsat sağlar çünkü artık yargıç, bir tokmakla, bağların kopamayacağı bir ailenin oluşmasına yüz yüze karar veriyor.

Ancak, Covid-19 döneminde bu da tıpkı diğer pek çok şey gibi sanal hale geldi. Geçtiğimiz Mayıs ayında, 2019’un ilkbaharında, birlikte yaşadığı 4, 5 ve 6 yaşındaki üç küçük çocuğunu evlat edinen Celeste Scott “Evlat edinme sürecimizi telefonla tamamladık, Zoom’da bile konuşmadık, bu benim için büyük hayal kırıklığı oldu.” dedi.

Yine de, (Oregon – Dalles’li)  Scott, evlat edinme sürecini tamamladığı için şanslı olduğunun farkında. Ülkenin başka bir yerinde yaşıyor olsaydı belki de hala bekliyor olabilirdi. Pandemi, çocuk refah sisteminde yeni zorluklar yarattı ve eski zorlukları daha da kötüleştirdi. Mesela yerleşimlerde, evlat edinmelerde gecikmeler yarattı ; gençleri bir sağlık ve ekonomik krizinin ortasında bu sistemden çıkmaya, korumadan ayrılmaya zorladı. Buna ek olarak çocuk refahı destekçileri, bu sistemin ülke çapında sistemli ve bunun üzerine yeterince hızlı olmadığını söylüyorlar.

Fosterclub’un yöneticisi ve kurucusu Celeste Bodner, bu durum hakkında, ”çocuk refahı sistemi son derece karmaşıktır ve devletin içinde ve hatta ilçeye göre bile büyük ölçüde değişiklik gösterebilir. Bu sistemlerin her biri pandemiyi kendi başına yönlendiriyor ve yönetiyor, bu da bir ilçedeki bir çocuğun deneyiminin hemen yanındaki ilçedeki çocuktan tamamen farklı olabileceği anlamına geliyor” diye belirtti. Örneğin, pandeminin başlamasından hemen kısa bir süre sonra, Florida’nın kendi çocuk refahı sistemi, koruyucu ebeveynlerin belgelenmesini, çocuklara yapılan sosyal hizmet uzmanlarının  ziyaretlerini, ebeveynlik kurslarını, mahkeme duruşmalarını ve daha fazlasını uzaktan yürütmeye başladı. Geçtiğimiz Haziran ayında Florida, bir yargıç 22 yaşındaki Daisy Gains’in evlat edinilme sürecini tamamladığında 100. Zoom tabanlı koruyucu aile toplantısını kutlayarak bir sağlık ve ekonomik kriz sırasında devletin koruyucu bakım sisteminin “yaşlanmasını” önlemesine nasıl yardımcı olduğuna dair bir kez daha örnek oldu.

Ancak New York’ta, sistem neredeyse durma noktasına geldi. MercyFirst adlı Brooklyn’de kar amacı gütmeyen bir kuruluşta, korumadan ayrılan gençler için yerleşimler bulmaya odaklanan Wendy’nin çocuk programı ile çalışan Shantell Lewis,” uzun bir süre için, buradaki mahkemeler neredeyse hiçbir şey yapmıyordu ” dedi. New York son zamanlarda işin yürütülmesine devam etse de devletin önemli bir birikimi var. “New York’ta bazı yönlerden eski bir kuruluş, bir antika bir sistem var. Her zaman sanal çalışmaya sıcak bakmıyorlardı, bu yüzden uyum sağlamak için çok çok yavaş hareket ettiler.”

Devletler, evlat edinme ve koruyucu bakım yerleşimlerini uzaktan ve etkili bir şekilde yürütmenin mümkün olduğunu göstermiştir, ancak sosyal hizmet uzmanları, şu anda sistemde bulunan 400.000’den fazla çocuğa hizmet etmek için işlerini önemli ölçüde daha zor hale getirdiğini belirtmekte.

Brentwood, Missouri’deki Foster & Adoptive Care Koalisyonu’nda bir sosyal hizmet uzmanı olan Edna Green,” normalde, güveni inşa etmeye yardımcı olmak için çocuklarla yemek ve etkinliklerde aramızdaki buzları kırıyorum” “Bu çocukları kalıcılığa doğru hareket ettirmek için orada böyle bir ilişkiye sahip olmak çok önemlidir.” diye belirtti. Şahsen bağlantı kurma yeteneğinden yoksun olan Green, çocuklarla bağlantı kurmak için örneğin onları parkta veya hayvanat bahçesinde görüntülü görüşme yoluyla sanal “yürüyüşlere” götürmek gibi daha yaratıcı yöntemlere başvurdu. Yine de, birçok sosyal hizmet uzmanı, çocuk refahı sistemi içinde çalışırken ortaya çıkan problemlerin sadece bölge ile sınırlı olduğunu söyledi. Green,” yaratıcı olmak zorunda kalıyoruz ” “Ön kapıdan geçemezsem, bu çocukları olması gereken yere götürmek için arka kapıdan, mutfak penceresinden veya bodrumdan tırmanacağım.” diye ekledi.

Ancak koruyucu sistemin tüm köşeleri uyum sağlayamamakta. Birçok çocuk refahı uzmanı, yerel yönetimlerin artık maddi yardım sağlamakla yükümlü olmadığı durumlarda, gençlerin koruyucu aileden “ayrılma süreci” konusunda da endişe duymaktadır. Devlete koruması altında olarak 18 ila 21 yaş arasındaki yetişkinliğe bu ani geçiş, en iyi zamanlarda her yıl yaklaşık 20.000 genç için önemli bir meydan okumayı temsil ediyor. Ancak bugün, koruyucu ailede büyüyen insanlar, devam eden bir pandemi ve düzensiz  bir ekonomi tarafından etrafı sarılan bir ülkenin içinde büyümüş oluyor.

Bodner,” korumadan ayrılan gençlerin sokaklarda veya bir arabaya sahip olacak kadar şanslılarsa arabalarda uyuduğuna dair raporlarımız var ” diye belirtti.

Geçtiğimiz Mayıs ayında, FosterClub, pandeminin koruyucu bakım sisteminde deneyime sahip genç yetişkinleri nasıl etkilediğini anlamak için 18 ila 24 yaş arasındaki 613 korumadan ayrılan gence bir anket yaptı. Pandemiden önce çalışan katılımcıların yüzde altmış beşi işlerini kaybettiğini bildirdi. Ankete katılanların %23’ü konut güvensizliği yaşadıklarını söyledi. Ve sadece yüzde 37’si yanına dönebilecekleri bir yetişkinin olduğunu söyledi.

Dave Thomas Evlat Edinme Vakfı’nın Başkanı ve CEO’su Rita Soronen,” genç bir kişi sistemin dışına çıktığında, birçok yönden zaten başarısız olmuş sayılıyoruz ” “Ama bu şu anda daha da doğru — bu genç grubun yetişkinliğe geçişte ne kadar savunmasız olduğunu göstermek için bir krizden daha iyisi yok.” dedi.

Davita Short, geçen sene Ağustos ayında 12 yaşından beri yaşadığı Indiana’ nın koruyucu bakım sisteminden 21 yaşında ayrıldı. Mart ayında, kayıtlı olduğu Vincennes Üniversitesi’ndeki yurtlar kapatıldıktan sonra, eski koruyucu ailesi onu geri dönmeye davet etti. Eylül ayında, federal programından 5.000 dolarlık bir bursla birlikte bir daireye taşınmasına yetecek bir iş buldu. Yine de, Short’un mali durumu istikrarsız olmaya devam ediyor. Şubat ayında konut kuponundaki fonları tüketecek ve işinin istikrarı konusunda endişelenmeye başlayacak. Short, “Özel konutlarından daha ucuz olan yurtlarda olabilseydim daha da güvende hissederdim; bütün bunları, okula gitmeyi ve aynı anda tam zamanlı işimi nasıl bir çırpıda yapmam gerektiğini bilmiyorum” diye belirtti.

Pandemiden önce nispeten istikrarlı olan korumadan ayrılan gençler, bu kriz sırasında koşullarının hızla kötüleştiğini belirttiler. Jaxx Saunders (20), yaklaşık iki yıl önce Montana’nın koruyucu bakım sisteminden ayrıldı. Saunders, koruyucu aileden ilk ayrılışlarının sorunsuz olduğunu söyledi. Eşiyle birlikte bir daireye taşındılar, Montana Üniversitesi’ne tıp öğrencisi olarak girdiler ve bir sinemada iş buldular. Montana’da ilkbaharda karantina başladıktan sonra, Saunders anında işini kaybetti. Saunders’ın eşi çalışıyor olsa da çift artık kira ödeyemedi ve başka bir yere taşındı. Saunders,” son birkaç aydır tanıdıklarımızda kalıyoruz bağışıklık sistemim zaten kötü olduğu için covid ile aram pek iyi değil. Sadece kendimi beslemek için para bulma konusunda endişelenmek zorundayım ve bu akıl sağlığım üzerinde oldukça etkili oldu.”

Kaliforniya ve Ohio gibi bazı eyaletler, gençlerin pandemi süresince sistemden ayrılmasını önlemek için politikalar uygulamak için hızlı davrandılar ve yakın zamanda ayrılmış olanların geri dönmelerine izin verdiler. Ama birçok  devletler diğer gençleri kendi kaderlerine terk ettiler.

Savunucular tarafından aylarca yapılması önerilen sınırlı acil yardım fonu, son zamanlarda Kongre tarafından geçirilen en son teşvik finansmanına dahil edildi. Tasarı, korumadan ayrılan gençlere eğitim ve konut konusunda yardımcı olmak ve bu sisteme dahil olma yaşını 26’ya çıkarmak için ek bir 400 milyon dolar sağlıyor. Ayrıca, pandemi sırasında koruyucu bakım sisteminden ayrılma konusunda ülke çapında borçların ertelenme hakkını da hayata geçirecek. Tasarının ana temsilcilerinden biri olan Illinois Demokrat Temsilcisi Danny K. Davis,” harekete geçmeliyiz ya da yakında bu gençlerin çoğunu kaybedeceğiz.” diye belirtti.

Koruyucu bakım savunucuları için Covid-19’dan bile önce gelen bir başka önemli endişe onaylı koruyucu ebeveynlerin eksikliği, bu kriz sırasında daha da belirgin hale geldi. Austin, Teksas’ ta bulunan Helping Hand Home for Children’dan bir işveren olan Grace Lindgren,” ebeveynler, insanların şu anda evlerine girip çıkmalarına muhtemelen izin veremezler, birçok koruyucu ebeveynin şu anda düşünmeleri gereken başka çocukları veya bakıma ihtiyacı olan aile üyeleri var.”

Normalde bir yerleşimi kabul edebilecek birçok koruyucu ebeveyn, pandeminin beraberinde getirdiği ekonomik çöküş nedeniyle bunu yapamaz. Geçtiğimiz Ocak ayında, Teksas’ta onaylı  bir koruyucu ebeveyn olan Jennifer Anderson, aniden işini kaybettiğinde 13 yaşındaki bir kız olan Maddie’nin evlat edinilme sürecini tamamlamaya yakındı. Milyonlarca işsiz Amerikalı gibi, o zamandan beri kalıcı bir iş bulamadı — Maddie’nin evlat edinilmesini ve diğer gençlere yardım etmeyi süresiz olarak askıya aldı. Anderson, “sürekli bir işim olup, gelir elde edene kadar, yapabileceğim fazla bir şey yok” dedi.

Soronen, bunu yapabilecek olanların bir araya gelmesinin daha iyi olabileceğini söyledi, ayrıca koruyucu ebeveyn olmayı düşünenlere “şimdi tam zamanı” diye belirtti. Daha fazla bilgi edinmek için kuruluşunun web sitesini ziyaret etmelerini önerdi. “Küresel bir salgın, doğal afet ya da başka bir şey olsun, bir kriz bu çocuklara yardım etmek zorunda olduğumuzu, ahlaki ve yasal yükümlülüğümüzü unutmak için bir bahane değildir.” diye de ekledi.

Bu yazı Şevval Tufan tarafından Hayat Sende Derneği adına Türkçeye kazandırılmıştır.

Yazının orjinal linkine ulaşmak için tıklayınız.

Kriz kelime manası olarak toplumun geçirdiği zor dönemi, bunalımı ve buhranı ifade ediyor. Kriz diye nitelendirilen durumlar bazen doğal afetler sonucunda bazen ekonomik çalkantılar bazense kontrol altına alınamayan olaylar sonucunda ortaya çıkıyor. Krizin sebebi değişmekle birlikte sonuçları toplumu etkileyen, işleyen sistemleri aksatan, halihazırda aksayan sistemleri ise tamamen durduran bir portre çiziyor. Krizden en çok etkilenen tabi ki toplumdaki hassas gruplar oluyor.

Şu an yalnızca ülkecek değil dünya olarak bir krizi yaşıyoruz: Korona Salgını. Fiziksel ve ruhsal sağlığımızın tehdit altında olduğu bu dönem elbet toplumun her kesimi için zorlu geçiyor. Ancak bazı gruplar bu süreci çok daha zor atlatıyor. Koruma altında bulunan çocuk ve gençler bu gruplardan biri. Türkiye’de 21 bin çocuk koruma altında. 14 bin çocuk kurum bakımında kalırken yalnızca 7 bin çocuk koruyucu aile yanında bulunuyor.

Korona salgınının başlamasıyla ülke genelinde çeşitli tedbirler alındı. Dönem dönem sokağa çıkma ve seyahat kısıtlamaları uygulandı. Koruma altında kurum bakımında kalan 14 bin çocuk ise aylardır karantinada. Kurumdan ayrılmaları sınırlandırılmış durumda. Toplumun büyük çoğunluğu haftasonu ya da 1 hafta süreyle evlerinden ayrılamadığında bile buhran geçirirken kurum bakımındaki çocuk ve gençler aylardır kurum dışına çıkamıyor. Kurum bakımından kaynaklı riskler göz önüne alındığında bu uygulama anlaşılır. Ancak çocuk refahı açısından değerlendirildiğinde aile temelli bakım modellerinin ne denli önemli olduğu, kurum bakımının toplumun yaşadığı süreçlere uyum sağlayamadığı açıkça görülüyor. Bu dönemde pek çok uzman çocukların ruh sağlığı ve bu salgını anlamlandırma durumu üzerinde durdu. Ailelere, çocuklara korona salgını nasıl anlatılmalı, çocuklar evde nasıl vakit geçirmeli ve aile ilişkilerinin önemi anlatıldı. Peki koruma altındaki çocukların endişelerini kim gideriyor? Kurum bakımında bir yandan çocuğun bakımıyla ilgilenen bir yandan ek temizlik önlemleri alan bakım personellerinin tek başına çocukları desteklemeleri mümkün mü? Normal dönemde haftalık olarak çocuk evlerini ziyaret eden sorumlu uzmanların, korona döneminde evleri ziyaret edemediği süreçte çocukların iyilik halini kim korur? Evlerin içinde yaşananları kim denetler? Koronanın kendisine bulaşacağından korkan koruma altındaki çocuğun endişelerini kim giderir? Önlem sebebiyle dışarıdan ziyaretçi kabul edilmeyen kurumlarda biyolojik ailesiyle dahi görüşemeyen çocukların travmaları nasıl önlenir? Oysaki çocuklar koruyucu ailelik gibi aile temelli bakım modellerinde bulunsa bu süreci çok daha sağlıklı atlatabilirlerdi. 

Krizin geleceğini ön göremesek de kriz dönemlerinde çocukların nasıl etkileneceğini tahmin edebiliriz. Bu ve benzeri krizlere hazırlıklı olmak için çocuk koruma sistemimizin daha sağlam temeller üzerinde yükselmesi gerekir. Kurumlarda toplu olarak bakım gören çocuklar için salgın her zaman var olan bir risk. Bu riske karşı önlem sıkı karantinalar değil her çocuğun bireysel ilgi, şefkat ve değer gördüğü aile temelli bakım modellerini yaygınlaştırmaktır. Ve burada sorumluluk yalnızca devlete ait değil, çocukların iyilik halini koruma sorumluluğu toplumda yaşayan tüm bireylere ait. Bu sorumluluğu paylaşan toplumlarda, her çocuğun sevgi dolu bir ailede hayata hazırlandığı güzel günlere erişmek dileğiyle… 

Rumeysa Bozdemir – Sosyal Hizmet Uzmanı