Gerginliğin artmasından önce 100.000’e yakın çocuk Ukrayna genelinde 700’e yakın kuruma hapsedildi. Aile ortamından yoksun bırakılan bu çocuklar kriz sırasında son derece savunmasız durumdalar. Ukrayna’da savaştan kaçan mültecilerin kitlesel akını, Avrupa ülkelerini acil çocuk koruma müdahalelerini oluşturmaya itiyor.

Kurum bakımı ve  ihmale maruz kalan bu çocukların kırılganlıkları, ister Ukrayna’da olsun, isterse komşu ülkelerin sınırlarını aşmış olsun, her geçen gün artıyor. Kurumlar top mermileri ve füzelerle hedef alındı. Çatışma yoğunlaştıkça, personeller kaçıyor ve çocuklar savaşın tehlikeleriyle tek başlarına yüzleşme riskiyle karşı karşıya kalıyorlar. 

Ukrayna kurumlarından birçok çocuk grupları tahliye edildi ve başka ülkelere taşındı, bu da çocukların nerede olduklarını takip etmeyi zorlaştırıyor. Birçoğu kurumların personeli ile seyahat ediyor ve bu nedenle yasal bir vasi eşliğinde kayıt altına alınıyor, böylece bakım ve korunma ihtiyaçları açısından belirsiz bir durum ortaya çıkabiliyor. Yanlışlıkla “yetim” olarak tanıtılsa da, bu çocukların çoğunun Ukrayna’da yer değiştirdiğinden haberi olmayan ebeveynleri var. Yüzlerce kişi gittikleri yerde yeniden kurumsallaşma riskiyle karşı karşıya kalıyor. Ayrıca çocuklar sömürü, insan ticareti ve kaybolma riski altındalar ve şimdiye kadar birçok kayıp çocuk vakası bildirildi.

Aile bakımından yoksun bırakılan Ukraynalı çocuklar hakkında bilgi eksikliği başlı başına çocukların yaşamını tehdit ediyor. Çocukların haklarına sahip çıkılmalı, izleme ve bilgi yönetim sistemleri de dâhil olmak üzere merkezi, sağlam çocuk koruma mekanizmaları oluşturulmalıdır.

Aşağıda imzası bulunan uluslararası sivil toplum kuruluşları, geçmişten ve mevcut insani çabalardan alınan derslerden yararlanıyor ve Ukrayna makamlarına ve Birleşmiş Milletler kuruluşları, AB kurumları, mültecileri destekleyen ülkeler, insani aktörler, acil servis sağlayıcıları ve krize dâhil olan diğer kilit paydaşlar bu grubun içine giriyor. 

• Mevcut yerelleştirilmiş müdahale ve bilgi sistemleri üzerine inşa edilen etkili bir uluslararası ortak müdahale mekanizması için koordinasyon oluşturulmalı: İnsani yardım aktörleri, mültecileri destekleyen ülkeler, AB kurumları, Birleşmiş Milletler organları dâhil olmak üzere uluslararası toplum, aile bakımından yoksun çocuklar için ortak ve uyumlu mekanizmalar oluşturmak için ulusal makamlarla birlikte çalışmalıdır. En önemlisi,  refakatsiz ve ailesinden ayrı düşmüş çocukların yanı sıra kurumlarda/kuruluşlarda yer değiştiren çocukların hesaba katılması için tanımlama, izleme sistemlerini ve karar alma mekanizmalarını güçlendirilmelidir. 

• Aile bakımından yoksun bırakılan çocukların haklarını savunulmalı: Bir çocuk hiçbir zaman savaşa tanıklık etmemeli. Bu travmatik süreçler, çocukları özellikle de Ukrayna’daki kurumlarda büyüyen, çoğu engelli veya özel bakım gerektiren 100.000’e yakın çocuğu olumsuz  etkiliyor. Çocuk koruma ve bakım yetkilileri  çocukların hakları, güvenlikleri ve esenlikleri gibi konulara yoğunlaşmalıdır.
• Hiçbir çocuğun geride kalmadığından emin olunmalı: Çatışma öncesinde ve sırasında alternatif bakımda olan çocuklar dâhil olmak üzere, ailelerinden ayrılmış ve refakatsiz çocukların belirlenmesi ve izlenmesini sağlamak için çocuk korumadan sorumlu ulusal makamlarla ortak olarak, kurumlar arası etkili bir veri yönetim sistemi acilen kurulmalıdır. Yerleştirme kararlarında ve süreç içerisinde çocuk haklarına saygı gösterilmesini sağlamak için ilgili uzmanlığa sahip profesyonellerin ve çocuğun görüşleri dikkate alınmalı.

• Hiçbir çocuğun sistemin çatlaklarına maruz kalmamasını sağlamak, yeterli müdahaleleri planlamak, sürekli bakım ve koruma alabilmeleri amacıyla geride kalan çocukların belirlenmesi çok önemlidir. Çocuklar kaybolduğunda, bu durum Avrupa kayıp çocuklar için 116 000 yardım hattına bildirilmelidir.

• Ukrayna’daki kurumlarda kalan çocuklar korunmalı: Güvenliklerini sağlamak ve haklarını korumak için önemli hususlar şunları içerir: kurumlara temel acil durum mal/hizmetlerinin haritalanması ve sağlanması; çocuklar için kurumların korunan insani alanlar olarak tanınması; çocuklar için güvenlik risklerinin düzenli olarak değerlendirilmesi ve tavsiye edildiğinde güvenli bir yere taşınmaları için kapsamlı planlar;  çocukların ve bakıcılarının güvenli geçişine izin veren askerden arındırılmış bölgelerin oluşturulması. Tüm bu önlemler, yerel, ulusal ve uluslararası yetkililer, insani yardım kuruluşları ve acil servisler arasında koordine edilmelidir.

• Mülteci ailelerin ve refakatsiz ve ailelerinden ayrı düşmüş çocukların ailelerini güçlendirme ve yeniden birleştirmeyi mümkün olan her durumda desteklenmeli: Çocuğun yararına olduğu durumlarda, mülteci ailelerin ve özellikle gergin yeni yerlerinde bir arada kalabilmeleri ve gereksiz aile ayrılıklarını önleyebilmeleri için  aileler desteklenmelidir. Tarama, hizmetlere yönlendirme ve ulusal çocuk koruma vaka yönetim sistemlerine yönlendirme dâhil olmak üzere güçlü koruma ve raporlama mekanizmaları, aileleriyle birlikte gelen mülteci çocukları her türlü istismardan yeterince korumak için alınan önlemler alınmalıdır. Yerel, ulusal ve uluslararası makamlar da mümkünse yeniden birleşmelerini sağlamak için refakatsiz ve ayrılmış çocukların aile üyelerinin acil durumlarda izlenmesini sağlamak için işbirliği yapılmalıdır. 

• Kurumsallaşma yerine aile ve toplum temelli bakımı teşvik edilmeli: Mülteci çocuklar, yaşadıkları travmatik deneyimlerin üstesinden gelmelerine yardımcı olacak  yetişkinlerin desteğine ve bakımına her zamankinden daha fazla ihtiyaç duymakta. Mümkün olduğunca, çocuklara yönelik bakımın sürekliliğinin sağlanması konusunda dikkat edilmeli. Yetkililer, aile bakımından yoksun bırakılan çocukların, uygun şekilde eğitilmiş koruyucu bakıcılarla birlikte güvenli aile temelli alternatif bakım ortamlarına hızlı bir şekilde taşınmasını sağlamak için acilen geçici bakım düzenlemeleri yapmalıdır. Kardeşlerin ayrılmasından kaçınılmalıdır.

• Mülteci çocuklara, kabul edilen ülkenin vatandaşı olan çocuklarla aynı düzeyde bakım sağlanmalı: Savaştan kaçan çocuklara hiçbir ayrım gözetmeksizin eşit davranılmalı. Acil durum sırasında  ihtiyaçları yönetmek için geçici önlemlere ihtiyaç duyulabilirken, refakatsiz ve ailelerinden ayrı düşmüş çocuklar ve kurumlardan taşınan çocuklar için daha düşük kalite standartlarına sahip çocuk koruma ve bakım sistemleri kurulmamalıdır.

• Refakatsiz ve ailelerinden ayrı düşmüş çocuklar ve kurumlardan başka yerlere yerleştirilen çocuklar da dâhil olmak üzere tüm mülteci çocukların kabul merkezlerine vardıklarında acil ve özel ihtiyaçlarını ele alınmalı: Bu madde, çocuk koruma hizmetlerini, psikologlara erişimi ve çocukların tıbbi ihtiyaçlarını karşılamak üzere eğitilmiş personeli içermelidir. Personel, çocukları ve bakıcılarının dilini konuşmalı veya onlara tercümanlık hizmeti sunmalı. Uzun vadede, zihinsel sağlık ve eğitim dâhil olmak üzere çocuğun iyileşmesini destekleyecek özel müdahaleler sağlanmalıdır.

• Mevcut kriz boyunca ve sonrasında tüm savunmasız çocukların haklarını koruma taahhüdü yenilenmeli: İnsani yardım çabalarına finansman ve insani, mali ve maddi kaynakların tahsisi, krizin ölçeğiyle orantılı olmalı ve yerel yetkililer de dâhil olmak üzere ön saflardaki kurumların kapasitesini güçlendirilmelidir. Kaynaklar, daha önce savunmasız çocukları ve aileleri destekleyen finansal akışlardan ayrılmadan, yeni acil durum fonlarından alınmalıdır.

Bu önemli öneriler Hope and Homes for Children, Maestral International, Missing Children Europe, Defence for Children ECPAT Netherlands, All-Ukrainian Foundation for Children’s Rights, Better Care Network, Catholic Relief Services, Changing the Way We Care, Lumos, Save the Children, SOS Children’s Villages, Family for Every Child, Plan International, International Child Development Initiatives, Children of Prisoners Europe, Child Rights Connect, Railway Children, Make Me Smile International, Centre for Excellence for Children’s Care and Protection, Child Identity Protection (18 Mart 2022 itibariyle) tarafından desteklenmektedir.

Kuruluşunuz bu önerileri destekleyenler arasına katılmak istiyorsa, lütfen şu adresle iletişime geçin: [email protected]

Yazının orijinal linkine ulaşmak için tıklayınız. 

Bu yazı Gizem Görün tarafından Hayat Sende Derneği adına Türkçeye kazandırılmış, kontrolü İlayda Şen tarafından yapılmıştır.

Bu yazı “Key Recommendations to Uphold the Rights of Ukrainian Children Deprived of Family Care” başlıklı yazıdan Türkçeye çevrilmiştir.

Pozitif sosyal dönüşüm için bağışlarınızla destek olun. 

Çocuklar; güvenli bölgelere kaçış esnasında, bir saldırı esnasında veya nüfus hareketi esnasında kazara ailelerinden ayrı düşebilir, veya bir ebeveyn tarafından bir başkasına emanet edilebilirler.

1. TEMEL EYLEMLER-BELİRLEME, BELGELENDİRME, TAKİP ETME VE BİRLEŞTİRME (BBTB)

Hazırlıklı Olma: Bakıma ihtiyacı bulunan çocukların ailelerinin ayrılmamaları için müdahalelerin planlanması, çocuk koruma prosedürlerinin incelenmesi ve bir yol haritası çıkarılması gerektiğinin önemine ve çalışmaların bu yol haritası üzerindeki ölçütler üzerinden yapılması gerektiğine değinilmiştir. Sosyal hizmet uzmanları, sorumlu yetkililer ve toplum gönüllüleri gibi kişilerin sorumlulukları belirlendikten sonra çocuk koruma sistemi hakkında eğitimler verilmeli ve kişilere danışmanlık hizmeti sağlanmalıdır. 

Müdahale: Ailelerin ayrılma sebeplerini ve oluşacak risklerin tespiti yapılmalıdır. Refakatsiz ve ailelerinden ayrılmış çocukların tespiti için bir strateji geliştirilmeli ve ailelerinden ayrılmış çocukların ve kayıp çocukların ailelerinin kaydolabileceği, bilgi alabileceği ve hizmetlere ulaşabileceği mekanlar oluşturulmalıdır. Bu çocukların güvenlikleri ve refahlarını gözetilmeli, aynı zamanda okullarında ya da herhangi bir kurum-kuruluşta adil hizmetler almasını sağlanmalıdır. Ailelerin birleşmelerini bir an önce başlatılmalı ve bu işin hızlı bir şekilde ilerlemesi için yeterli personele ve ekipmana sahip olunduğundan emin olunmalıdır.  Bu süreçte ailelerin ve çocuğun takibini sürdürülmeli ve bakım düzenlemelerinin uygun, çocukların en yüksek yararına olup olmadığı tespit edilmelidir. Takip evresinden sonra çocukların ihtiyaçlarının analizi ve ailelerin bu ihtiyaçları karşılama kapasiteleri gözden geçirilmeli ve buna uygun yardımlar aileye sağlanmalıdır. Aileye değil de bir vasiye teslim edilen çocukların takibi yakından yapılmalıdır. Bütün bunlar sağlanırken aileye ya da vasiye çocuğunun bakımını üstlendiğine ve sorumluluğu kabul ettiğine dair bir form imzalamasını sağlayın. Aynı zamanda bir veya birden fazla saygın yerel liderin çocuğun durumunu izleyeceklerine ve herhangi bir problemi çocuk koruma ve bakımından sorumlu ilgili organa bildireceklerini belirten formu imzalamaları gerektiğini de söylemeyi unutmamalısınız. 

2. TEMEL EYLEMLER – ALTERNATİF BAKIM

Hazırlıklı Olma: Alternatif bakıma ilişkin mevcut ulusal yasaları, politikaları, rehberleri vs. belirleyin. Hükümet ve sivil toplum içerisinde alternatif bakıma ilişkin ulusal temel aktörleri ve onların rollerini, faaliyetlerini tanımlayın. Mevcut geçici bakım yapılarını ve mekanizmalarını tanımlayın ve refakatsiz ve ayrılmış çocukların ihtiyaçlarının karşılanması için hangilerinin uygun olduğunu belirleyin.

Müdahale: İhtiyaç tespitlerinin çocukların yaşam şartlarını, destekleyici topluluk yapılarını ve sistemlerini ve mevcut farklı alternatif bakım seçeneklerini kapsadığından emin olun. Çocukla, ailesiyle ve çocuğun hayatındaki diğer önemli kişilerle istişare ederek geçici bakım veya alternatif bakım kapsamındaki her çocuk için mümkün olduğunca hızlı şekilde bir bakım planı geliştirin.

Kılavuz Notlar: Refakatsiz ve bakım ihtiyacı bulunan çocuklara yönelik müdahalelerde ilk 48 saat oldukça kritiktir. Ailelerin mümkün olduğu kadar en hızlı biçimde birleştirmelerine yardım edilmesi ve durum gerçekçi ise geçici bakımın organize edilmesine yönelik adımların bir an önce atılması önemlidir. Aileler ve topluluklar çocukların ve aile birliğinin nasıl korunması gerektiği konusunda bilgilendirilmedir. Çocuk koruma kurumları tarafından geçici vasilere destek sağlanmalıdır. İlk önce refakatsiz çocuklara odaklanılması gerekmektedir ve kurumlar arası sevk mekanizması geliştirilmelidir. Kayıt, bir çocuğun temel bilgilerinin kaydedilmesini kapsamakta ve belgelendirme ise takip aşamasında bir çocuğun bakım ve koruma ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bir vaka yönetim planının geliştirilmesi gibi hususların gerçekleştirilmesi için gerekli tüm bilgileri kapsamaktadır. Bir çocuğun temel hukuki veya normal vasilerinin, diğer aile üyelerinin araştırılması sürecine aile takibi denilmektedir. Bu aile takibi esnasında kurulan ilişkilerin gerçek olup olmadığının doğrulanması çok önemlidir.

Geçici Bakım: Akraba bakımı veya çocukların üzerinde anlaşılan süreler zarfında bakım için yerleştirileceği topluluk içerisindeki vasilerin belirlenmesi, taranması ve desteklenmesi dahil olmak üzere gayri resmi doğal bakım düzenlemelerini kapsayabilir.

Alternatif Uzun Süreli Bakım ve Evlat Edinme: Bir çocuğun veya ailesinin birleştirilmesi mümkün değilse veya birleştirmek çocuğun en yüksek yararına değilse alternatif uzun süreli bakım seçeneklerini dikkate alın. Aile takibi bir öncelik olmalıdır ve ülkelerarası evlat edinme, bu takip çalışmalarının yararsız olduğu kanıtlanınca ve ülke içi sağa bir çözümlerin uygun olmadığı yerlerde öngörmelidir. 

Yazının orijinal linkine ulaşmak için tıklayınız. 

Bu yazı Fulya Oğuz ve Dilvin Polat tarafından Hayat Sende Derneği adına “İNSANİ YARDIM ÇALIŞMALARINDA ÇOCUK KORUMA’YA YÖNELİK ASGARİ STANDARTLAR” başlıklı yazıdan özet hale getirilmiştir.

Pozitif sosyal dönüşüm için bağışlarınızla destek olun. 

Bugün kahvenizi bize bağışlayın, koruma altındaki bir gencin hayallerine umut olun!

Christopher Boian, “Dünyadaki mültecilerin yarısından fazlası çocuk ve çoğu zaman bu çocuklar yapayalnızlar” ifadelerini kullandı.

Taliban’ın Afganistan’ı ele geçirmesi, büyük kısmını çocukların oluşturduğu binlerce mülteciyi evsiz bıraktı. 

Today Parents’a konuşan Washington Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği kıdemli iletişim yetkilisi Christopher Boian, “Hiç kimse mülteci olmayı seçmez. Mülteciler, savaştan, şiddetten veya zulümden kaçmak için hayatlarını kurtarmak zorunda kalan hepimiz gibi insanlardır.” dedi.

BM’ye göre dünya çapında 20,7 milyon mülteci bulunmaktadır.

Boian, “Dünyadaki mültecilerin yarısından fazlası çocuktur ve çoğu zaman yalnızdırlar, hiçbir kusuru olmaksızın ebeveynlerinden veya onlara bakmakla yükümlü olan diğer yetişkin aile üyelerinden ayrıdırlar” sözlerini sarf etti.

Mülteci çocukları evlat edinmenin kolay bir yolu yok. Birleşmiş Milletler’e göre, Afganistan’da bu yılın başından bu yana yaklaşık 400 bin kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. Bahsedilen bu insanlar 2020’nin sonundan bu yana ülke genelinde yerinden edilmiş 2,9 milyon Afgan’a katıldılar.

Boian “Hepimiz, ihtiyaç anında bu tür insanlara yardım etmek için temel bir insani yükümlülüğümüz olduğunu derinlerde biliyoruz, tıpkı kendimizi benzer bir durumda bulmamız halinde yardım görmeyi umduğumuz ve beklediğimiz gibi.” ifadelerini kullandı.

Amerika Birleşik Devletleri’nin ortak imzalayan olarak dahil olduğu Lahey Evlat Edinme Sözleşmesi, uluslararası evlat edinmenin kabul edilebilmesi ve bir çocuğun menşe ülkelerine yerleştirilmesi için her türlü girişimin yapılmasını gerektiren bir sözleşmedir. 

Kısacası, çocuğun ülke içinde evlat edinme listesine alınmış olması gerekir ve girişimlere rağmen hiçbir yurt içi yerleştirme yapılmamış olmalıdır. Mülteci çocuklar genellikle menşe ülkelerinin dışına sürüldüklerinden, evlat edinmeleri yeni ülkelerinin evlat edinme yasalarına göre işleme konacaktır.

Taliban devralmadan önce, Afganistan’daki ABD Büyükelçiliği, ebeveyn(ler)in ABD yasalarına göre evlat edinmeye uygun olmasını şart koşuyordu. Afganistan’dan Amerikan çocuk evlat edinmek nadir rastlanan bir durumdur; şimdi Taliban ülkeyi ele geçirdiği için, önceki evlat edinme anlaşmalarının onaylanması pek olası görünmüyor ve evlat edinme sürecindeki ebeveynler, çocuklarını Afganistan’dan güvenli bir şekilde çıkarmaya çalışmak için çabalıyorlar.

Afgan mültecilere nasıl yardım edilir?

Washington DC’de Ulusal Başkent Bölgesi Lutheran Sosyal Hizmetleri, yeni evlerine yerleştirilen Afganlara yardım etmek için gönüllülere çağrıda bulundu. Dernek, son iki hafta içinde 68 aileye ve 294 kişiye yardım ettiğini ve 150 yeni isim daha beklediğini belirtti.

Ulusal Başkent Bölgesi Lutheran Sosyal Hizmetleri İcra Kurulu Başkanı Kristyn Peck, TODAY Parents’e verdiği demeçte, “Washington, DC veya Kuzey VA’daki refakatsiz mülteci küçükler için koruyucu ebeveyn olarak lisans almak isteyen kişiler ilgi formumuzu doldurmaya davetlidir.” ifadelerini kullandı.

California’da, Yahudi Ailesi ve Toplum Hizmetleri, East Bay acil bir Afgan tahliyesi çalışması başlattı. Dernek, yeni hayatlarına başlamak için şimdiden 40 kişiyi ağırladığını ve şu anda 23 kişinin daha gelmesini beklediğini bildirdi. Halen Afganistan’da bulunan 33 kişinin davasını da kabul etti.

Lutheran Göçmenlik ve Mülteci Servisi, Dallas/Fort Worth bölgesinde ve daha geniş çapta olan Seattle bölgesinde gönüllülere ihtiyaç duyan, ülke genelinde yeni gelen Afgan aileleri destekleyen, kar amacı gütmeyen ulusal bir mülteci yerleştirme kuruluşudur. Gönüllüler çevrimiçi olarak ek konumlar için kaydolabilir. Dernek, 24 Ağustos’ta, nasıl yardım edileceği hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyen kişiler için bir web seminerine de ev sahipliği yapıyor.

Bu yazı Eda Öztürk tarafından Hayat Sende Derneği adına Türkçeye kazandırılmıştır.

Yazının orijinal linkine ulaşmak için tıklayınız.

Hayat Sende’nin pozitif toplumsal dönüşüm çalışmalarına destek vermek için tıklayınız.

Facebook Twitter Pinterest LinkedIn

Bakım Sistemini Kurumsuzlaştırma Stratejileri 

Moldova

Moldova, 2007-2011 Stratejisi ve Eylem Planı’nın bir parçası olarak kurumsuzlaştırma reformlarını başlattı. Reformun başlangıcından bu yana, yatılı kurumlardaki çocuk sayısı 2006 sonunda 11.442’den 2011 sonunda 5.723’e düşerek, kurumlardaki çocuk sayısı %50 oranında azalmıştır. Bu, ailelerin çocuklarına evde bakmaya devam etmelerine yardımcı olmak için daha başarılı önleyici çalışmalar ve 900’den fazla çocuğun (%86) biyolojik veya geniş aileden oluşan ailelerine yeniden entegre edilmesiyle başarılmıştır. Aileleriyle birlikte yaşamaya devam edemeyen çocuklar için aile temelli alternatifler, çocukların alternatif yerleşimi için en olası seçenek olarak yatılı bakımı geride bırakmaktadır.

Hükümet, başarıları için çok önemli olan bu reformları sahiplenmiştir. Bu strateji kapsamında, reformların uygulanmasında Hükümete koordineli destek sağlamak için çok çeşitli STK’larla ortaklıklar kurulmuştur. Bu değişikliklerin gerçekleştirilmesine yardımcı olmak amacıyla, toplum içindeki ulusal bir sosyal hizmet uzmanı ağı, ülke çapında bir koruma komisyonları sistemi, koruyucu ailedeki çocuk sayısının iki katına çıktığı aile tipi alternatiflerin geliştirilmesi dahil olmak üzere, aile destek hizmetlerinin geliştirilmesi ve yatılı kurumların kapatılması/dönüşümü gibi bir dizi önemli sürdürülebilir değişiklik yapılmıştır. 

Gürcistan

Gürcistan Hükümeti son yıllarda büyük bir çocuk koruma reform sürecine öncülük ederek, genel çocuk koruma sistemini güçlendirmek için kurumsal bakım hizmetlerinin kullanımına son vermiştir. Kurumlar kapandıkça, fonlar şu amaçlara yönlendirilmiştir: eyaletteki yasal sosyal hizmet uzmanlarının sayısını artırmak; koruyucu aile ödeneğini artırmak, bebekler için acil kısa süreli koruyucu bakım hizmeti sunmak ve gündüz bakımı gibi önleyici hizmetleri güçlendirmek. Şimdiye kadar sadece Devlet tarafından yürütülen kurumlar için geçerli olan yeni bir koruma politikası, çocukların bakım sistemine yalnızca geçerli nedenlerle gelmelerini sağlamak için ülke çapında uygulanıyor. 

Aynı zamanda, eğitimli devlet sosyal hizmet uzmanlarının sayısı 1999’da sadece 18’den 2009’da 160’ın üzerine ve 2012’de 250’nin üzerine çıkarak istikrarlı bir şekilde artmıştır. Diğer bir zorluk da sosyal hizmetlerin sunulmasının şu anda aile çapında bir yaklaşım öngörmek yerine yalnızca zor durumdaki çocukları hedef alması ve böylece alternatif bakıma başvurma ihtiyacından kaçınmak için ebeveynlere önleyici bir şekilde müdahale etme olasılığını sınırlamasıdır.

Reformun sonuçları yine de önemli. 2008-2012 yılları arasında devlet tarafından yürütülen tüm kurumsal bakım türlerinde yaşayan çocukların sayısı yaklaşık 2.500’den 250’nin altına düşmüştür. Kurumlardaki tüm çocukların yaklaşık %33’ü ailelerine kavuşmuştur. 2010 yılında hükümet, ailelerin çocuklarını geri almalarını, çocuk için sağlık sigortasını, ücretsiz okul ders kitaplarını ve gündüz bakımını sağlamak için çocuk başına ayda 50 dolarlık iki yıllık bir paket sunarak yeniden birleşmeyi destekleme çabalarını iki katına çıkarmıştır. Koruyucu aile bakımı da genişlemiş ve güçlenmiştir. Aileleri ile yeniden bir araya gelemeyen çocuklar için iki yıl gibi kısa bir sürede 15 olan küçük grup evlerinin sayısı 45’e çıkarılarak yaklaşık 400 çocuğa ev sahipliği yapılmıştır. 

Malavi 

Malavi Hükümeti, alternatif bakıma ihtiyacı olan çocuklar için kurumlara olan bağımlılığı azaltmaya çalışıyor. Bu nedenle hükümet şu anda ülkedeki yetiştirme yurtlarının sayısını azaltmaktadır. Buna ek olarak, hükümet Malavi’deki çocukların bakımı ve korunması için genel yasal politika çerçevesi sağlayan Malavi Çocuk Bakımı, Koruma ve Adalet Yasası 2010’da uygulamaya koymuştur. Yeni yasa, çocuğun korunmasına daha bütüncül bir şekilde yaklaşmaktadır: çocuğun bakım ve koruma konusu olarak sağlanması; evlat edinme prosedürlerinin güçlendirilmesi ve koruyucu ailenin yasal olarak tanınması.

Yasa, çocukların korunmasına yönelik aile ve toplum temelli bakım modelini de güçlendirmektedir. Yasanın etkisi, çocuk bakım sisteminin kurumsallaşmasını engellemeye yönelik çabaları desteklemiştir. Koruyucu ailelerin, toplum temelli çocuk bakım merkezlerinin ve destek grupları gibi diğer toplum temelli yapıların sayısındaki artışla birlikte, kurum bakımında yaşayan çocukların sayısında bir azalma olmuştur. Yeni yasa, aynı zamanda, Yetimler ve Diğer Korunmasız Çocuklar için Ulusal Eylem Planının ve ilgili politikasının, Ulusal Erken Çocukluk Gelişimi Politikasının ve uygulama çerçevesinin sonuçlarının bir sonucudur. Bunlar, ebeveyn bakımı olmayan veya ebeveyn bakımını kaybetme riski altındaki çocuklar için aile ve toplum temelli bakıma dikkat çekmek için bir çerçeve sağlamaktadır.

Bu yazı Neslihan Koyuncu tarafından Hayat Sende Derneği adına Türkçeye kazandırılmıştır.

Bu yazı “Implemeting the ‘Guidelines for the Alternative Care of Children’” raporundan Türkçeye çevrilmiştir.

Yazının orijinal linkine ulaşmak için tıklayınız.

Hayat Sende’nin pozitif toplumsal dönüşüm çalışmalarına destek vermek için tıklayınız.

Kaliforniya’nın yeni üniversite (burada bölge üniversitelerinden bahsedilmektedir) rektör vekili Daisy Gonzales kimdir?

“İnanılmaz bir hikaye” olarak tanımladığı yolculuğu, sistemde koruma altında bulunan 2 milyon öğrencinin birçoğunda yankı uyandırabilir. Röportajında Gonzales “4 yaşında koruyucu bakımda olduğumu fark ettim” diyor. Çocukken, Gonzales grup evlerinden çocuk bakım tesislerine ve hatta akrabaları da dahil olmak üzere çeşitli yerlerde büyüyor.

Doktora yaparken ve son dört yıldır sistemin Rektör Yardımcısı olarak görev yaparken, Gonzales koruyucu bakımdan gelme kimliğini gururla “şeref nişanı” olarak taşımış.

Gonzales, koruyucu bakımda olma deneyimini insanların sakladığı bir şey olduğunu bildiğini söylüyor. “Bunun hala bir damga olduğunu biliyorum… ama bu inanılmaz bir hikaye” diyor. “Koruyucu bakımdan gelseniz dahi bir ömür boyu en büyük kamu yükseköğrenim sistemine öncülük edebilirsiniz.” Tam da bu şekilde, kendini Latin olarak tanımlayan 36 yaşındaki Gonzales, geçen hafta rektör vekili görevine gelen ve ülkedeki en çeşitli ve en büyük yükseköğrenim kurumuna liderlik eden ilk beyaz olmayan kadın olmuştur. Aynı zamanda Gonzales, Diane Woodruff’un rektör vekili olarak atanmasından bu yana bu göreve getirilen ikinci kadındır.

Eğitim ve işgücü politikası araştırma grubu California Competes’in yönetici direktörü Su Jin Gatlin Jez, “Eğitim alanında beyaz olmayan kadınlar ve eğitim alanındaki tüm kadınlar için önemli bir rol modeli olduğu için bu role geçtiğini görmekten heyecan duyuyorum.” diyor. COVID-19 krizine ve tüm belirsizliklere sahip olduklarını, bu nedenle üniversitelerde istikrarlı liderliğin yanı sıra ileriye dönük, öğrenci merkezli, eşitlikçi bir liderin de olmasının önemini belirtiyor.

Aile

Biyolojik ailesinde üniversiteye devam eden ilk kadınlardan biri ve koruyucu aileden gelen gençlerden biri olarak Gonzales, diğer gençler için bir örnek olduğunu bildiğini söylüyor. Gonzales koruyucu bakım sistemine iki yaşında bir çocuk olarak girdiğini ve ne yazık ki, uzun bir aile içi şiddet ve istismar geçmişine sahip olduğunu vurguluyor. Gonzales ailesiyle üç kez yeniden bir araya geliyor, ancak 15 yaşındayken, artık herhangi bir aile üyesiyle yeniden bir araya gelmek istemediğine karar veriyor.

“Yolculuk kolay değildi. 17 yaşındayken özgürleştim çünkü bir sosyal hizmet uzmanı bana daha fazla maddi yardıma hak kazanacağımı söyledi, ancak bu doğru değildi,” diyor ve bunun yerine tüm yardımlarının sona erdiğini ve bağımsız bir yetişkin olarak kabul edildiğini de sözlerine ekledi. “Gidecek başka yerim yoktu.”

Neyse ki, lise kimya öğretmeni Patricia Barker onu yanına alıyr ve Gonzales’in ailesi oluyor. İkisi hala bağlantıda ve Gonzales, Barker’ın düğününde baş nedimeydi. O zamanlar öğretmenlik kariyerinin başında olan Barker, öğretmeni iken Gonzales’in geçmişinin tam olarak farkında olmadığını, sadece inanılmaz bir lider olan ve insanları bir amaç için bir araya getirmek isteyen bir öğrenci olarak gördüğünü söylüyor.

Bu esnada Gonzales, okuldaki akademik projelere öncülük ederek diğer öğrencileri birlikte çalışacak şekilde organize ediyor. Onun bu dürtüsü, Barker’la ömür boyu sürecek bir dostluğa yol açan itici güç olarak yorumlanıyor. Barker bu durumu, “Belki de onu bana çeken bu. Bu karşılıklı bir faydaydı,” dedi. “Bu kıza yardım etmem gerekmiyordu. Ona yardımcı olmam için bana ihtiyacı olan hiçbir şey yoktu. Bundan çok daha fazlasıydı, çünkü yapılması gereken doğru şey buydu ve birbirimize saygı duyuyorduk,” şeklinde açıkladı.

Akademi

18 yaşına geldiğinde Gonzales, Oakland’daki Mills College’a kaydoluyor ve akademik kariyerine üniversite öğrencilerine yönelik bir programda başlıyor. California Chafee Grant hibesi gibi burslar alıyor ve üniversiteyi bitirmek için üç farklı işte çalışıyor. Başarıları onu eyaletteki 116 adet üniversiteye liderlik etmeye iterken, Eloy Ortiz Oakley Biden yönetiminde yükseköğrenim danışmanı olmak için de dört aylık bir izin alıyor. Gonzales ve Gatlin Jez, geçtiğimiz günlerde Kaliforniya’nın yetişkin öğrencilerini incelemek için bir girişim üzerinde birlikte çalıştılar. Gatlin Jez “Gonzales’in bu nüfus için daha adil sonuçlar elde etme tutkusundan çok etkilendim” diyor.

Rektör vekili olarak Gonzales bu görevi çalkantılı bir zamanda devraldı. Koronavirüs pandemisinin ortasında, üniversitelere kayıt keskin bir şekilde düşüyor ve çok az sayıda öğrenci üniversitelere gidiyor. Bu durum endişe kaynağı olmaya halen devam etmektedir.

Aynı zamanda birçok üniversite öğrencilerin ve personelin kampüslere erişmesi için aşı yapıp yapmamayı düşünmekte. Gonzales’ın başkanlık yaptığı ilk eylemlerden biri, bölge liderlerini COVID-19 aşısı talep etmeye çağırmaktı. Çünkü ofisi üniversiteler üzerinde sınırlı yetkiye sahipti ve devlet yasası üniversite bölgelerine bulaşan hastalıkların yönetimini bölgelere bıraktığı için aşı talep etme yasal yetkisine sahip değildi.

Bu zorluklara rağmen, Gonzales iyimser olduğunu söylüyor. “Bu iyimserlik, yaşadığınız deneyimlerle birlikte geliyor,” diyor. “Koruyucu bakımdan gelip İngilizce öğrenen biri olmaya ve iyi bir kurumda bir üniversite öğrencisi olmaya kadar, başarılı olmama yardımcı olmak için inşa edilmemiş birçok farklı sistemden kurtuldum. Bu benim ilk rolüm değil.” şekilde konuşmasına devam ediyor.

Gonzales yeni rolünü, ekibin geri kalanını güçlendirmek ve eyalet çapındaki eğitim merkezleri ve üniversite sistemine, sistemin başarılı olmasına ve eyalet düzeyinde öğrenciler için özür dilemeden savunuculuk yapmasına yardımcı olacak ortaklıklar kurulmasına öncülük etmek olarak görüyor. Bu eğitim merkezlerinin ve üniversitelerin en çalışkan fakülte ve personel, en çalışkan sistem ofisi ve en esnek öğrencilerden bazılarına sahip olduğunu bildiği için de iyimser olduğunu söylüyor.

Günümüz

Gonzales, şu an fakülte çeşitliliğini geliştirmek, siyah ve Latin öğrenciler arasındaki transfer oranları gibi öğrenci başarı ölçütlerini değiştirmek ve daha ırkçılık karşıtı bir sistem oluşturmak için üniversitelerin çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık çalışmalarına öncülük etmektedir.

Oakley, 2018 yılında Gonzales’ı Meclis Onayları Komitesi baş danışmanlığını yaptığı Devlet Meclisinden, genel başkan yardımcısı olarak görev yapmak üzere bölge üniversitesi sistemine aldı. Odak noktası, üniversitelerde politikayı belirlemesi, yönlendirmesi ve sistemin öğrenci sonuçlarını iyileştirme planını uygulamasıydı. Ayrıca Mills’den kamu politikası lisans diploması ve Kaliforniya Üniversitesi Santa Barbara’dan sosyoloji ve doktora diploması aldı.  Gonzales; siyasi strateji, uzmanlık, eğitim ve ekonomik kalkınma analizi sağlamakla sorumlu olduğu görevinin yanı sıra K-12 öğretmeni olarak çalıştı. 

Bu ayın ilerleyen haftalarında Gonzales, sistemin öğrencilere ve onların ihtiyaçlarına daha iyi hizmet vermek için nasıl değişebileceğini öğrenmek üzere eyalet genelinde öğrenci merkezli bir dinleme turuna çıkacak. Ofisin öğrenci başarısını artıracak unsurlara odaklandığını, öğrencilerin iyi maaşlı işlere sahip olmalarını ve öğrencilerin başarılarında ırksal eşitlik boşluklarını azaltmalarını sağladığını söylüyor.

Gonzales, insanların önceliklerinin Oakley’inkinden farklı olup olmayacağını merak ettiklerini bildiğini söyledi, ancak “temel değerlerimiz değişmiyor. Temel değer her zaman öğrencilerimizdi. Böylece öğrencilerimiz adına çalışmalar devam edecek,” diyor. Liderliği altında Gonzales, “günlük önceliklerimiz değişmeyecek,” şeklinde de mesaj vermiştir.

Bu yazı Rüyam Damla Öğmen tarafından Hayat Sende Derneği adına Türkçeye kazandırılmıştır.

Yazının orijinal linkine ulaşmak için tıklayınız.

Hayat Sende’nin pozitif toplumsal dönüşüm çalışmalarına destek vermek için tıklayınız.