Yazar, ‘yetimhane turizminin’ aileleri birbirinden ayırdığını ve çocukları istismara karşı savunmasız hale getirdiğini öne süren kanıtların altını çiziyor.
JK Rowling, dünyanın dört bir yanındaki öğrencilere yetimhanelerde “gönüllü olmama” çağrısında bulunarak, “yetimhane turizminin” aile ayrılığını ve çocuk ticaretini tetiklediğine dair ortaya çıkan kanıtlara değindi.
Genç liderler için küresel forum olan Londra’daki One Young World zirvesinde konuşan Harry Potter yazarı ve çocuklara yardım kuruluşu olan Lumos’un kurucusu ve başkanı Rowling, yetimhanelerin çocuklara ve topluluklara “telafisi imkânsız zararlar” verdiğini ve “istismara neden olduğunu” söyledi.
Rowling: “En iyi niyetlere rağmen üzücü gerçek şudur ki yetimhanelere yapılan ziyaret ve yetimhanelerdeki gönüllülük, çocukları ailelerinden ayıran ve onları ihmal ile istismar riskine sokan bir endüstriyi yönlendiriyor.” dedi.
“Kurumsallık, dünyadaki çocuklara yapabileceğiniz en kötü şeylerden biridir. Çocukların normal gelişimleri üzerinde büyük etkileri vardır. Çocukları istismara ve insan ticaretine karşı savunmasız hâle getirir ve yaşam şanslarını büyük ölçüde etkiler. Ve bu korkunç istatistikler, iyi yönetilen yetimhaneler olarak göreceğimiz yerler için bile geçerli … Çocuklar üzerindeki etkisi bütün dünyada düşüktür. “
Rowling, yetimhane turizmine ve gönüllülüğe karşı tavırlara meydan okumak için üç yıllık küresel bir kampanya başlatıyordu: “HelpingNotHelping (Yardımcı Olmamak)”. Kampanya, Birleşik Krallık Dışişleri ve Milletler Topluluğu Ofisi tarafından, yetimhane turizmi ve gönüllülüğünün verdiği zararlara yönelik uyarılar ile birlikte destekleniyor.
Lumos’a göre çok sayıda gönüllü, turist ve sırt çantalı gezgin her yıl yurtta kalan çocukların kurumlarını ziyaret ediyor ve milyonlarca dolarlık bir turizm endüstrisi yaratarak çocukların her türlü istismar riskiyle karşı karşıya kalmasına neden oluyor.
Hayır kurumları, kurumlardaki çocukların kendi canlarına kıyma olasılıklarının 500 kat, sabıka kaydına sahip olma ihtimalinin 40 kat ve fuhuş yapma olasılığının 10 kat daha fazla olduğunu iddia ediyor.
Lumos ve YouGov tarafından perşembe günü başlatılan bir kampanya, gönüllülerin ziyaretlerinin verebileceği potansiyel zarardan yüksek olasılıkla farkında olmadıklarını öne sürmektedir. Birleşik Krallık’taki öğrencilerin tahminen üçte ikisinin yurt dışındaki bir yetimhanede gönüllü olmanın öz geçmişlerini veya kariyer hedeflerini iyileştireceğine inanıyor ve her beş kişiden birinin yurt dışındaki bir yetimhaneyi ziyaret etmiş ya da bu yetimhanede gönüllü olarak çalışmış ya da bu gönüllüleri tanıyan birini tanıyor.
Lumos’un araştırmasına göre, öğrencilerin büyük çoğunluğu şu anda dünya çapındaki yetimhanelerde yaşayan 8 milyon çocuğun %80’inin en az bir tane hayatta olan ebeveyne sahip olduğunun farkında değil.
Alex Christopoulos (Lumos CEO yardımcısı), “Yetimhanelerdeki çocukların çoğu ‘yetim’ bile değil – yoksulluk, engellilik veya eğitim alma gibi nedenlerle oraya yerleştiriliyorlar ve birçoğunun doğru destek verildiğinde onlara bakabilecek bir ailesi var.”
“Bu yetimhanelerin aldığı büyük miktardaki uluslararası fon ve desteğin aileleri bir arada tutmaya yardımcı olmak için kullanılabilmesi bir trajedidir.”
Kenya’dan Bir Genç Dünya elçisi olan Ruth Wacuka, yaşayan iki ebeveyni olmasına rağmen üç kardeşi ile Nairobi’deki bir yetimhaneye yerleştirildi. Ebeveynlerine kendisinin besleneceği ve eğitim alacağı söylenmesine rağmen, okula gitmesinin nadir olduğunu ve her yıl binlerce turist yetimhaneyi ziyaret etse bile sık sık aç kaldığını söyledi.
Dört günlük zirvede dinleyicilere: “Yetimhane bir zürafa sığınağının yanındaydı, bu yüzden kaç ziyaretçi alacağımızı tahmin edebilirsiniz.” Dedi.
“Zürafaların fotoğraflarını çekmek için sığınağa gelirler ve ardından benim fotoğrafımı çekmek için yetimhaneye gelirlerdi. Ancak çocuklar turistik ortamlar değildir. Onlar hayvan değiller. Hayatları ve kaderleri var. ” dedi.
Lumos’un insan ticaretiyle mücadele konusunda kıdemli danışmanı Chloe Setter, önümüzdeki aylarda Lumos tarafından yayınlanacak kanıtların bağış ve gönüllüleri çekmek için dünya çapında çocukların giderek daha fazla kurumlara kaçırıldığını göstereceğini söyledi.
Setter: “Pek çok yetimhane -özellikle de kayıtsız yetimhaneler- bir iş yeri gibi işletiliyor ve onların sık sık turistik bölgelerde yer almaları bir tesadüf değildir.” dedi.
“Sahada gördüğümüz şey, bazen onlara para ödeyen veya başka bir şekilde çocuklarını ‘daha iyi bir yaşam’ için yetimhaneye bırakmaya teşvik eden ‘çocuk bulucular’ tarafından hedef alınan aileler ve çocukları. Temel nedenlerden biri, genellikle yoksulluktan kaynaklanıyor. “
CO, çocuklarla gönüllülük konusundaki resmî tavsiyesinde, yetimhane gönüllülerinin ve ziyaretçilerinin “bilinçli olmadan çocuk istismarına katkıda bulunabileceklerini” ve kendilerini “uygunsuz davranış suçlaması” riskiyle karşı karşıya bırakabileceklerini vurguluyor. Ayrıca “ilgili eğitim ve deneyime sahip olmayan gönüllülerin düzenli değişiminin çocukların gelişimi ve duygusal refahı için zararlı olabileceğini” belirtiyor.
Lumos, #HelpingNotHelping kampanyasının okullara, kolejlere ve üniversitelere destek çağrısında bulunduğunu çünkü daha önce yetimhaneleri ziyaret eden öğrencilerin çoğunun bunu eğitim kuruluşları aracılığıyla yaptığını söyledi.
Rowling; geniş vakit buldukları yıllarında yurtdışına seyahat etmeyi veya yurtdışında gönüllü olmayı ümit eden öğrencilerin, birlikte çalışmayı ümit ettikleri kurumları araştırmaları gerektiğini söyledi.
“Bugün gençlere mesajım: Evet, gönüllü ol! – Ama dikkatli ve düşünceli plan yap. Zamanınız ve enerjiniz değerlidir. Bu ikisini akıllıca kullanın ve bu iki şey dünyayı değiştirmeye yardımcı olurlar.- Yetimhanelerde gönüllü olmayın. Bunun yerine çocukları kurumlara neyin ittiğine bakın ve zamanınızı yoksullukla mücadele eden veya toplumları hayati hizmetlerle destekleyen projelere ayırın.”
Bu yazı Elif Yavaş tarafından Hayat Sende Derneği adına Türkçeye kazandırılmıştır.
Yazının orijinal linkine ulaşmak için tıklayınız.
Hayat Sende’nin pozitif toplumsal dönüşüm çalışmalarına destek vermek için tıklayınız.
